سازمان بهداشت جهانی اعلام وضعیت اضطراری کرده است. میلیون‌ها نفر در چین در قرنطینه هستند. هر لحظه تعداد مبتلایان و قربانیان این ویروس افزایش پیدا می‌کند. اکثر کشور‌های جهان به حالت آماده‌باش در آمده‌اند و ورود و خروج اتباع چینی به این کشورها ممنوع شده. دلیل تمام این اتفاقات، ویروس مرموز و مرگبار کرونا است. ویروسی که سر و کله‌اش در اواخر دسامبر 2019 میلادی در ووهان چین پیدا شد و این روزها در صدر اخبار جهان قرار دارد.
کابوس جدیدی که این روزها همه جهان را درگیر کرده، شیوع ویروس خطرناکی به نام کرونا است. این ویروس، طیف وسیعی از بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، سارس، آنفولانزا و مرس را شامل می‌شود. تا کنون، 6 نمونه از خانواده کرونا ویروس کشف شده است و با شیوع گونه جدید در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین، تعداد ویروس‌های شناخته شده از این خانواده به 7 عدد رسید. اما روش‌های پیشگیری از کرونا چیست؟ با ما در نابرو همراه باشید تا علائم بیماری کرونا را بیشتر بشناسید و با روش‌های پیشگیر یاز این بیماری آشنا شوید.
بیماری ویروسی کرونا چیست؟
کرونا (corona) به معنای تاج یا هاله است و شکل ظاهری ویروس کرونا زیر میکروسکوپ، شبیه به یک تاج سلطنتی است. کرونا ویروس‌ها، طیف وسیعی از ویروس‌ها را شامل می‌شوند. ساده‌ترین نوع آن سرماخوردگی معمولی و پیچیده‌ترین نوع آن در حال حاضر بیماری کرونا است. شهر ووهان چین اولین شهری است که درگیر بیماری ویروسی کرونا شده. در حال حاضر تمام ساکنان این شهر در قرنطینه قرار دارند.
شکل ساده‌تر این ویروس در گذشته نیز در بیماری‌هایی مانند سارس و نوعی آنفولانزا، مشاهده شده بود اما عامل بیماری مرگباری که این روزها دنیا را به حالت اضطرار در آورده است، جدیدترین نوع ویروس کرونا است. سرعت انتقال این بیماری، بسیار بالا است به طوری که پس از حدودا دو ماه از شروع این بیماری، حدودا 11 هزار و نهصد نفر در سراسر جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند و تقریبا 260 نفر بر اثر بیماری ویروسی کرونا فوت کرده‌اند؛ البته این آمار به سرعت در حال افزایش است.
تاریخچه و منشاء بیماری کرونا
ویروس کرونا، ویروسی عفونی است که گلو، سینوس‌ها و دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند. کرونا ویروس‌ها، اولین بار در سال 1965 کشف شده‌اند. تا اواسط دهه 1980 دانشمندان در حال مطالعه و بررسی انواع کرونا ویروس‌ها بودند. تا پیش از این، دانشمندان شش نوع ویروس کرونا را کشف کرده بودند. در اواخر سال 2019 میلادی نوع جدیدی از ویروس کرونا در شهر ووهان چین مشاهده شد. سرعت بالای انتقال این بیماری و تعداد زیاد قربانیان آن، باعث شد کشور چین وضعیت اضطراری اعلام کند و 18 شهر از جمله شهر ده میلیونی ووهان را به طور کامل قرنطینه کند.
تمام کرونا ویروس‌های گذشته، منشاء حیوانی داشته‌اند. به طور مثال منشاء بیماری مرس، شتر بود و بیماری سارس نیز از خفاش به گربه و از گربه به انسان رسیده. ویروس جدید کرونا از بازار دریایی شهر ووهان چین منتقل شده، ممکن است محصولات دریایی این بازار مانند نهنگ سفید یا حیوانات زنده‌ای مثل مرغ، خفاش، خرگوش و مار که در این بازار به فروش می‌رسد، منشاء این بیماری باشند.
پیش از بیماری کرونا، بیماری سارس مهم‌ترین بیماری خطرناکی که منشاء آن کرونا ویروس بود، به حساب می‌آمد. سارس نیز از خاورمیانه شروع شد و پیشرفت قابل توجه‌ای داشت و قربانیان بی‌شماری گرفت. در حال حاضر (ژانویه 2020) این بیماری در سراسر جهان، پراکنده شده و در چند کشور اروپایی، در آمریکا و چند کشور آسیایی مواردی از ابتلا به بیماری کرونا مشاهده شده. تاکنون موردی از ابتلا به بیماری کرونا در ایران گزارش نشده.
علائم و نشانه‌های بیماری کرونا
کرونا در ابتدا شبیه به یک سرماخوردگی ساده است و با گذشت زمان علائم آن شدیدتر می‌شود. آبریزش بینی، گلو درد شدید، تب برای مدتی طولانی، سردرد و تنگی نفس از مهم‌ترین علائم بیماری کرونا است. کودکان و افرادی که دارای مشکلات تنفسی، بیماری قلبی، ضعف سیستم ایمنی به دلیل انواع سرطان‌ها و بیماری‌های نقص ایمنی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به کرونا ویروس قرار دارند.
در موارد خفیف، علائم این بیماری، شبیه به سرماخوردگی است و گاهه به اشتباه، آنفولانزا تشخیص داده می‌شود؛ اما شدت بیماری پس از چند روز بیشتر می‌شود و سرفه‌های شدید، تب بالا و درد و ضعف بدن به آن اضافه می‌شود. در موارد حاد این ویروس کلیه‌ها و دستگاه تنفسی فرد را درگیر می‌کند و باعث بروز مشکلات جدی برای بیمار می‌شود.
ویروس جدید کرونا ابتدا با تب خفیف حضور خود را در بدن میزبان اعلام می‌کند. کمی پس از تب، بیمار دچار سرفه‌های خشک می‌شود. گاهی اوقات، تب انقدر خفیف است که تشخیص داده نمی‌شود، بنابراین توجه به سرفه‌های خشک بی‌دلیل، حائز اهمیت است. حدودا 7 الی 10 روز بعد از سرفه‌ها، بیمار دچار تنگی نفس می‌شود، به مرور تب و تنگی نفس، شدت پیدا می‌کند و بیمار را راهی بیمارستان خواهد کرد. لازم است به محض مشاهده علائمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس به پزشک مراجعه کنید و از نظر ابتلا به ویروس کرونا بررسی شوید.
روش‌های پیشگیری از ویروس کرونا و خطرات ویروس
ویروس جدید کرونا، هفتمین کرونا ویروس شناخته شده در حال حاضر است. این ویروس به قدری جدید و ناشناخته است که هنوز درمانی برای آن وجود ندارد. کرونا می‌تواند در ابتدا با علائمی مانند سرماخوردگی عادی بروز کند و بعد به صورت سرفه، تنگی نفس شدید، تب و مشکلات حاد تنفسی ادامه یابد. این ویروس علاوه بر مشکلات تنفسی، تأثیر مخربی هم بر کبد، کلیه و گوارش انسان می‌گذارد؛ اما پیشگیری از ویروس کرونا بسیار ساده است. بنابراین در بیماری کرونا، مهم‌ترین مسئله پیشگیری از ابتلا به ویروس است. پزشکان، مهم‌ترین عامل پیشگیری و اولین خط دفاع در برابر ویروس کرونا را شست‌وشوی صحیح دست‌ها می‌دانند. علاوه بر شست‌وشوی مرتب دست‌ها، رعایت موارد زیر برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا الزامی است:
- شست‌وشوی دست و صورت: اولین قدم در جلوگیری از ابتلا به کرونا، شست‌وشوی مرتب و اصولی دست و صورت و پرهیز از لمس صورت با دست‌های آلوده است. قبل و بعد از خوردن غذا، قبل و بعد از حضور در اماکن عمومی، در محیط کار و تحصیل، لازم است مکررا، دست‌های خود را با آب و صابون یا ژل ضد عفونی‌کننده حاوی الکل، بشویید.
- هنگام عطسه یا سرفه خود یا دیگران، دهان و بینی خود را با دستمال تمیز بپوشانید و پس از سرفه و عطسه دستمال را در سطل زباله دردار بیاندازید.
- با افرادی که علائم سرماخوردگی مانند تب یا سرفه دارند به هیچ وجه تماس و برخوردی نداشته باشید و تا حد امکان از آن‌ها فاصله بگیرید و اگر مجبورید با آن‌ها در یک ساختمان باشید، حتما از ماسک استفاده کنید.
- از لمس و نوازش حیوانات اهلی و غیراهلی خودداری کنید و اگر ناخودآگاه حیوانی را لمس کردید، بلافاصله دست خود را با آب و صابون بشویید.
- ویروس کرونا ممکن است تا یک هفته به صورت نهفته در بدن وجود داشته باشد و پس از یک هفته علائم بیماری بروز کند در نتیجه ممکن است، افرادی که علائم بیماری را ندارند نیز، ناقل ویروس نهفته کرونا باشند، بنابراین در دوران شیوع این ویروس مطلقا از دست دادن و روبوسی با دیگران خودداری کنید.
- ویروس کرونا حدودا 12 ساعت روی سطوح، فعال باقی می‌ماند. بنابراین بعد از لمس میز، صندلی، دستگیره‌های اتوبوس و … حتما دست‌های خود را ضد عفونی کنید.
- گوشت و تخم‌مرغ را به خوبی بپزید.
- در حین تمیز کردن گوشت مرغ یا گوسفند و گوساله به هیچ وجه دستتان را به چشم، بینی یا اطراف دهان خود نزنید و حتما پس از اتمام کار دست خود را با آب و صابون بشویید.
- از افرادی که به تازگی در کشور چین یا تایلند، بوده‌اند تا حد امکان دوری کنید.
- اگر قصد مسافرت دارید و دچار تب و سرفه شده‌اید، سفر خود را لغو کرده و به پزشک مراجعه کنید.
- افرادی که در محیط کار با دام زنده و غیر زنده، حیوانات وحشی و اهلی، مرغ و ماهی سر و کار دارند، بیشتر از سایرین در معرض ویروس کرونا قرار دارند. این افراد باید به دفعات زیاد، دست‌های خود را بشویند و دقت کنند که با دست آلوده صورتشان را لمس نکنند.
- استفاده مناسب و اصولی از ماسک در پیشگیری از بیماری کرونا، بسیار مهم است. اگر از ماسک‌های یک بار مصرف استفاده می‌کنید، دقت کنید که سمت آبی ماسک باید به سمت بیرون باشد و قسمت ضخیم‌تر ماسک نیز روی بینی قرار بگیرد. این ماسک‌ها یک بار مصرف هستند و به محض برداشتن باید دور ریخته شوند. ماسک‌های فیلتردار در پیشگیری از ویروس کرونا مناسب‌ترند، زیرا قابل شست‌وشو هستند و به دلیل ضخامت بیشتر، محافظت بیشتری از دهان و بینی دارند.
- اگر دچار علائم بیماری شدید به پزشک مراجعه کنید و در صورت ابتلا به بیماری کرونا تا زمان بهبود در خانه بمانید و برای انتقال ندادن ویروس از اطرافیان خود فاصله بگیرید و نکات بهداشتی را کاملا رعایت کنید.
هر چند که ترس و نگرانی از ابتلا به ویروس کرونا بر تمام جهان سایه انداخته است، اما با توجه به آمار مرگ و میر نسبت به تعداد مبتلایان، می‌توان امیدوار بود که میزان خطری که کرونا برای جامعه بشری دارد، شاید کمتر از آن چیزی است که در بین مردم شایع شده. در واقع، نگاهی به آمار کشته‌های بیماری هم‌خانواده کرونا یعنی آنفولانزا، نشان می‌دهد که این ویروس، شاید آن‌چنان هم هولناک و مرگبار نباشد.
ویروس کرونا تاکنون، نزدیک به 68 هزار نفر را مبتلا کرده است که حدود 1665 نفر از آن‌ها جان خود را از دست داده‌اند. این در حالی است که به طور متوسط، سالیانه حدود ۵ میلیون نفر به آنفولانزا دچار می‌شوند و آمار کشته‌های این بیماری حتی به سالی ۶۵۰ هزار نفر هم می‌رسد. همین‌طور در سال ۲۰۱۸ میلادی، بیشتر از یک میلیون نفر در اثر ابتلا به سل، و حدود ۱۵۰ هزار نفر در اثر سرخک، جان خود را از دست دادند.
